اجزاي مکانيکي کولر گازي :
متن :
اجزاي مکانيکي کولر گازي با اندکي تفاوت، درست مثل قطعات مکانيکي يخچال مي‌باشد.
از آن جمله مي‌توان به قطعاتي مانند کمپرسور کندانسور، اواپراتور، دراير، پروانه اواپراتور، لوله مويين (کاپيلاري)، سيني زير کولر، ورودي هوا و خروجي هوا اشاره کرد.
در کمپرسور کولرهاي گازي دو مکانيسم به کار گرفته شده است. نوعي از اين کمپرسورها از پيستون و ميل لنگ طراحي نموده‌اند.
اما نوع ديگري از کمپرسورها فاقد ميل لنگ و پيستون بوده و روتور در حال چرخش (به واسطه فرم خاص) گاز را از مسير ورودي مکيده و آن را وارد لوله رفت مي‌سازد. اين نوع کمپرسورها را کمپرسورهاي دوراني مي‌نامند.
در کولرهاي گازي از دو پروانه استفاده مي‌شود که عموما بر روي يک محور اصلي سوار شده‌اند. يکي از پروانه‌ها هوا را از مجراي ورودي مکيده و با وزش آن کندانسور، گرما به محيط خارجي منزل يا محل کار مي‌راند، پروانه دوم که به قسمت جلوي موتور فن متصل است هوا را از مجراي ورودي مکيده با وزش آن به اواپراتور، سرما را به محيط وارد مي‌سازد.
در کولرهاي دو تکه، کمپرسور و کندانسور در واحدي به نام يونيت خارجي تعبيه شده‌اند. اين واحد در خارج از ساختمان نصب مي‌شود. واحد تبخير يا اواپراتور و شير انبساط نيز در يک واحد بنام يونيت داخلي تعبيه شده‌اند. کولرهاي دو تکه عموما داراي دستگاه کنترل از راه دور مي‌باشند.
هوا در جهت ورود به محيط منزل يا محل کار از دريچه مخصوصي که به خروجي هوا معروف است مي گذرد. به منظور جلوگيري از ورود گرد و غبار و موارد مشابه به داخل محيط منزل يا محل کار، پشت خروجي هوا، سيمي يا اسفنجي تعبيه مي‌شود.
گاهي ممکن است بر اثر عدم تنظيم ترموستات و يا ازدياد گاز شارژ شده اواپراتور و يا قسمتي از لوله برگشتي برفک يا يخ‌ها ذوب شوند در نتيجه آب از جدارهاي کولر سر ريز کند.
براي پيشگيري از اين مشکل ترتيبي اتخاذ شده است که در صورت بروز حالت فوق، آب به خارج از کولر هدايت شود.
اين وظيفه بر عهده سيني زير کولر است. در گوشه‌اي از سيني، لوله مخصوصي تعبيه شده که اين آب‌ها از آن خارج مي‌شود. براي جلوگيري از ريزش آب، عموما به لوله مذکور شيلنگي متصل مي‌شود که با قرار دادن آن بر روي سطح زمين از پراکنده شدن ذرات آب در محيط جلوگيري مي‌شود.
چگونگي ايجاد سرما در بسياري از وسايل سرما ساز مانند کولر، يخچال، آب سرد کن و ... مشابه است، در کولر گازي، همانند يخچال، از تبديل گاز به مايع بوسيله افزايش فشار و در نتيجه توليد سرما که در اثر تبديل گاز به مايع ايجاد مي‌شود. تنها تفاوت را مي‌توان در خنک کردن کندانسور (رادياتور) دانست که در کولر گازي بوسيله هواي دميده شده بر روي آن گرماي لازم گرفته مي‌شود. در حالي که در يخچال براي داشتن هواي خنک از دميدن هوا بر روي اواپراتور استفاده مي‌گردد.
مهم‌ترين قطعات يک کولر گازي عبارتند از:
1. صفحات مارپيچ تبخير کننده:
اين صفحات حالتي شبيه به مارپيچ پشت يخچال فريز دارند و جنس آن‌ها مي‌تواند از برنج يا آلومنيم باشد که دليل استفاده از اين مواد تبادل حرارتي بالاتر نسبت به ساير مواد است. اين قسمت به اين صورت است که يک لوله به قطر دهانه ي حدود 7mm را به صورت مارپيچ در مي‌آريم. براي انتقال بهتر حرارت آن را داخل صفحات مشبکي قرار مي‌دهيم که بتواند تبادل حرارتي بيش‌تري با محيط داشته باشد. اين قسمت همان بخشي است که در واقع خنک کننده است و هوا پس از برخورد به اين قسمت خنک مي‌شود.
2. صفحات مارپيچ مايع کننده:
شکل ساختاري آن شبيه به صفحات تبخير کننده است و تفاوت اصلي آن در وظيفه‌اش مي‌باشد. اين صفحات وظيفه‌ي بيرون راندن حرارت جذب شده از هواي محيط را دارند. ولي احتمالا براي فشردن گاز قطر لوله‌هايش بايد باريک‌تر باشد.
3. کمپرسور:
اين کمپرسورها که در اين سيستم‌ها استفاده مي‌شوند اکثرا ديافراگمي هستند طرز کارشان اين‌گونه است که يک محور وجود دارد که توسط موتور الکتريکي چرخانده مي‌شود. به شاتون يا دسته روي بلبرينگ نصب مي‌شود (شبيه به ميل لنگ ماشين با اين تفاوت بزرگ که به جاي داشتن لنگ يک دايره‌ي خارج از مرکز روي شفت وجود دارد که با چرخش شعاع آن تغيير مي‌کند (نسبت به محور شافت) و باعث حرکت بالا و پايين شاتون مي‌شود که البته کورس حرکت کم است ولي سرعت تکرار حرکت خيلي زياد.)
ديافراگمي از جنس انعطاف پذير مثل لاستيک وجود دارد که به اين شاتون متصل است، با حرکت رفت و برگشتي شاتون ديافراگم نيز به پايين کشيده و رها مي‌شود البته ديافراگم کاملا آب بندي شده است و وقتي که شاتون به پايين مي‌آيد حجم بالاي ديافراگم زياد مي‌شود. از سوپاپ ورودي گاز به داخل محفظه کشيده مي‌شود. اين سوپاپ‌ها يک طرفه هستند يعني وقتي که اجازه‌ي ورود مي‌دهند ديگر اجازه‌ي خروج نمي‌دهند. وقتي شاتون به بالا مي‌رود حجم بالاي ديافراگم کم مي‌شود، گاز متراکم مي‌شود و در نتيجه فشار لازم براي باز کردن سوپاپ خروجي که آن هم يک طرفه است ولي کاملا عکس سوپاپ وردي است ايجاد مي‌شود.
4. درون کولر گازي دو فن وجود دارد:
يکي هوا را به داخل فضاي بسته (اتاق) مي‌دمد و ديگري هوا را به طرف بيرون و هواي آزاد مي‌دمد. پره‌ي خنک که براي هواي خنک است مثل پره‌ي کولر استوانه‌اي است و پره‌ي گرم که براي دميدن به هواي آزاد مي‌باشد پره‌اي پروانه‌اي با 8-6 پره مي‌باشد.
5. شير انبساطي بر سر راه کمپرسور به صفحه‌ي تبخير وجود دارد:
اين شير انبساط گاز متراکم شده را به مايع تبديل مي‌کند تا بتواند پس از رسيدن به صفحه‌ي تبخير کننده سرما ايجاد کند. ضمنا چون با خنک شدن هوا بخار آب موجود در آن به صورت شبنم روي صفحه‌هاي تبخير در مي‌آيد بايد تعابيري براي جمع آوري آبي که در اثر اين امر ايجاد مي‌شود ديد تا مانع از پوسيدگي دستگاه شود.
